Onderzoek: mantelzorgers flink gekort sinds gemeente verantwoordelijk is
Bron: KRO/NCRV De Monitor 5 juni
Mantelzorgers die jarenlang een vergoeding kregen voor de zorg die zij leverden aan een familielid zijn dit jaar flink gekort. Dat blijkt uit de enquête dat we hebben gehouden onder 1150 mensen die een persoonsgebonden budget (pgb) ontvangen van de gemeente. Na de verhalen die bij ons binnenkwamen op het dossier mantelzorg, besloten we verder onderzoek te doen naar de omvang van de problematiek.
Bijna de helft van deze mensen met een zorgvraag mag sinds dit jaar een familielid veel minder uitbetalen dan voorheen. Eén op 7 zegt dat in zijn of haar gemeente familieleden überhaupt geen vergoeding meer mogen ontvangen uit het pgb. Sinds 2015 vallen ondersteuning en begeleiding van kinderen en volwassenen onder de gemeente. Die is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (wmo) en de Jeugdwet. De gemeente bepaalt ondermeer hoeveel zorg iemand nodig heeft en welke vergoeding daar tegenover staat. Omdat 2015 een overgangsjaar was, wordt vanaf dit jaar pas in volle omvang duidelijk wat de gevolgen van deze transitie naar de gemeente zijn.
Betaalde zorg door een familielid komt veel voor, zo blijkt uit het onderzoek. Tweederde van de pgb-houders (66 procent) betaalt een familielid uit het pgb. Veel mantelzorgers hadden daardoor in het verleden de mogelijkheid om minder te gaan werken of hun baan zelfs geheel stop te zetten om zorg te kunnen verlenen. En dat is ook massaal gebeurd, zo blijkt. Meer dan de helft (52 procent) van de respondenten zegt een familielid te hebben die minder is gaan werken (29 procent) of helemaal gestopt is met werken (23 procent) om voor hem of haar te kunnen zorgen.
Mantelzorgers die afhankelijk zijn van het pgb voor hun inkomen kunnen dus in de problemen komen. Dat kan zijn omdat de gemeente minder of geen vergoeding meer betaalt voor zorg door een familielid, maar bijvoorbeeld ook doordat de gemeente de indicatie heeft verlaagd. Ruim de helft van de respondenten (57 procent) zegt dat de gemeente de zorgbehoefte lager heeft ingeschat dan voorheen. En 52 procent is niet tevreden met de manier waarop de gemeente de zorgbehoefte heeft geïndiceerd.
We hebben het onderzoek samen uitgevoerd met Per Saldo, de vereniging voor pgb-houders. Directeur Aline Molenaar is geschrokken van de uitkomsten.
Wat verder nog uit het onderzoek naar voren komt, is dat veel mensen hun pgb onlangs hebben stopgezet (6 procent), of eraan denken dat te doen (13 procent). De hoogte van de eigen bijdrage is voor meer dan de helft van deze gevallen een belangrijke reden hiervoor. Sinds vorig jaar betalen alle mensen die zorg ontvangen uit de wmo een eigen bijdrage die ondermeer afhankelijk is van inkomen en vermogen. Het niet langer vergoeden van zorg voor een familielid door de gemeente is bij 3 op de 10 een reden om te overwegen het pgb stop te zetten.
‘Overheid doet niet genoeg’
De pgb-houders uit het onderzoek zijn ronduit negatief over de waardering voor mantelzorgers. Driekwart (74 procent) vindt dat mantelzorgers onvoldoende worden gewaardeerd voor het werk dat ze doen. Ruim 8 op de 10 (83 procent) vindt dat de overheid niet genoeg doet om familieleden die zorgen voor een naaste te ondersteunen. En 55 procent heeft het idee te veel te vragen van de naaste die hem of haar ondersteunt.
